اسید لاکتیک و درد

اسید لاکتیک یک آلفاهیدروکسی اسید دست‌ سان (کایرال) است که یکی از فراورده‌های دگرگشت قندها در یاخته‌های انسان بوده و فرمول شیمیایی آن (C3H6O3) است.

درph بدن، اسید لاکتیک به شکل یونی آن یعنی لاکتات (C3H5O3-)وجود دارد.

ورزش به دو دسته هوازی و بی هوازی تقسیم می شود

الف)سیستم هوازی: در این روش قندها یا چربی ها با اکسیژن ترکیب می شوند و به طور کامل می سوزند و حداکثر مقدار انرژی شیمیایی خود را آزاد می کنند. این سیستم، سیستم اصلی، رایج و با صرفه ی تولید انرژی است.

ب)سیستم بی هوازی: سیستم درجه ی دو و اضطراری و غیر اقتصادی است که در آن بدون حضور اکسیژن، قندها و چربیها طی یک سلسله واکنشهای شیمیایی به شکل ناقص می سوزند و تولید انرژی می کنند اما به مقدار کمتر و از ذخایر فسواژن عضلات استفاده میکنند لذا مواد زائدی مانند اسید لاکتیک از خود بر جای می گذارند.

البته شکل دیگری از سیستم بی هوازی نیز وجود دارد که در چند ثانیه ی اول شروع فعالیت در سلول اتفاق می افتد و به صورت مصرف ذخایر انرژی (آدنوزین تری فسفات) از قبل مانده می باشد که می توان به آن سیستم تولید انرژی ذخیره ای گفت.

این سیستم می تواند حداکثر تا حدود ۳۰ ثانیه انرژی عضلات را تامین کند یعنی تا زمانیکه سایر سیستمهای (هوازی،بی هوازی) به کمک آن بیایند.

نام علمی این فرایند “ATP-PC” می باشد که طی آن با مصرف فسفوکراتین “ATP” انرژی “PC” ایجاد میشود.

در انواع مختلف ورزش، بر حسب مدت زمان ورزش، ترکیب به کارگیری این سیستم ها فرق می کند.

سوختن بی هوازی بیشتر در ورزشهای سرعتی و تحت فشار که زمانی کافی برای تامین اکسیژن نیست روی میدهد، در حالی که در ورزش ملایم و ممتد که زمانی کافی برای تامین اکسیژن وجود دارد، سوخت و ساز هوازی ادامه می یابد.

هنگام ورزش شدید پیرواتی که در ماهیچه های ما وجود دارد، در صورت کمبود اکسیژن در سلولهای ماهیچه ای، به لاکتات تبدیل می شود.

تخمیر موجب می شود در صورت کمبود اکسیژن نیز تا موقعی که گلوکز در تولید می شود. ATP سلول وجود دارد فرایند گلیکولیز انجام و لاکتات اضافی با جریان خون از سلول های ماهیچه ای دور می شود. در صورتی که لاکتات از سلول های ماهیچه ای خارج نشود، مقدار آن افزایش می یابد و موجب درد ماهیچه ای می شود.

از آنجا که فرایند تولید انرژی بی هوازی، در خون اسید لاکتیک تولید می کند و تولید اسید لاکتیک و اتمام ذخایر قندی عضلات عامل خستگی است، پس هر چه بیشتر اکسیژن در دسترس باشد، خستگی دیرتر روی می دهد.

یکی از دلایل خستگی زود هنگام و گرفتگی عضله تولید بیش از حد اسید لاکتیک در بدن است که میتوان این امر را با تدابیری در تمرین کاهش داد در ضمن با ورزش منظم و مرتب نیز میتوان تولید لاکتیک اسید را در بدن به حد نرمال رساند.

تهیه و تنظیم:سید مسعود بااوسی

۱۳۸۹/۰۶/۰۵